O autorze

    Jestem historykiem, od kilkunastu lat pracuję na Uniwersytecie Łódzkim, uczyłem i uczę studentów historii oraz kilku kierunków pokrewnych m.in. przedmiotów nauki pomocnicze historii (okresu staropolskiego) oraz technologie informacyjne (w warsztacie historyka). Od 1 kwietnia 2016 roku zostałem zatrudniony w Pracowni Dydaktyki i Technologii Informacyjnej (Instytutu Historii) UŁ jako nauczyciel akademicki oraz w Pracowni Komputerowej Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ jako technik - specjalista, operator DTP (Desktop Publishing).

    Moja przygoda z historią rozpoczęła się w liceum od sukcesu w olimpiadzie historycznej w 1991 roku. Pracę magisterską napisałem na seminarium z historii Polski średniowiecznej, pod kierunkiem prof. Jana Szymczaka. W 2001 roku opublikowałem swoją pierwszą książkę. Była to biografia kontrowersyjnego biskupa krakowskiego z przełomu XIII i XIV wieku - Jana Muskaty, którego współcześni nazywali, nie bez racji, "krwawym wilkiem z pastorałem". Została ona nagrodzona w prestiżowych konkursach im. prof. Stanisława Herbsta i Aleksandra Gieysztora. 21 marca 2007 roku obroniłem doktorat poświęcony genealogii średniowiecznego rodu rycerskiego Sulimów w Łęczyckiem, Wielkopolsce i na Kujawach, napisany pod kierunkiem prof. Alicji Szymczakowej. Kilka lat temu ukazała się drukiem moja druga monografia pt. Oporowscy herbu Sulima. Kariera rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce, uhonorowana nagrodą im. Adama Heymowskiego oraz kolejna monografia poświęcona łęczyckim współrodowcom Oporowskich (napisana wspólnie z prof. Tadeuszem Nowakiem), także nagrodzona. Rozpocząłem badania poświęcone dziejom polskiej heraldyki państwowej w XIX i XX wieku, jako jeden z uczestników programu badawczego Polskiego Towarzystwa Heraldycznego kierowanego przez dr hab. Marka Adamczewskiego, prof. UŁ.

    Od lat publikuję ponadto różne artykuły poświęcone ciekawostkom z dziejów i walorom krajoznawczym swojego rodzinnego miasteczka - Aleksandrowa Łódzkiego. Działam społecznie w Polskim Towarzystwie Historycznym oraz w Towarzystwie Przyjaciół Aleksandrowa. Jestem sekretarzem naukowym redakcji "Rocznika Łódzkiego", członkiem redakcji lokalnego rocznika "Aleksandrów wczoraj i dziś", autorem projektu typograficznego i składu komputerowego wielu książek oraz periodyków naukowych (w tym m.in. dwutomowej monografii Kutna, trzytomowej monografii Sieradza, ilustrowanego słownika patronów łódzkich ulic) oraz twórcą i administratorem kilku stron internetowych związanych z łódzkim środowiskiem historycznym. W 2015 roku ukończyłem studia podyplomowe na Politechnice Łódzkiej pt. Grafika komputerowa i techniki multimedialne. Pracą dyplomową była publikacja książkowa (książka popularnonaukowa jest gotowa do druku, szukam wydawcy) oraz powiązana z nią strona internetowa poświęcona dziejom herbu Orzeł Biały (http://orzelbialy.edu.pl).

Co na stronie ?

     Strona ta powstała w 2004 roku jako pomoc dydaktyczna dla studentów historii oraz uczniów i nauczycieli, zwłaszcza tych zainteresowanych dziejami Regionu Łódzkiego. Początkowo funkcjonowała ona pod adresem: tomekpietras.republika.pl, a następnie została przeniesiona na serwer uniwersytecki: warsztathistoryka.uni.lodz.pl. W wakacje 2007 roku zmieniłem szatę graficzną i strukturę tej strony oraz uzupełniłem jej treść. Strona ta ma od początku charakter popularnonaukowy i dydaktyczny. Znajdziecie tu: trochę artykułów i materiałów o tematyce historycznej, kilka projektów baz danych dla studentów, nauczycieli i bibliotekarzy, materiały dydaktyczne do edukacji regionalnej, zestaw przydatnych wszystkim historykom linków, kolekcję starych map... Główne tematy to: nauki pomocnicze historii (heraldyka, genealogia, kartografia historyczna), historia Polski średniowiecznej, technologie informacyjne w edukacji humanistycznej oraz edukacja regionalna (Region Łódzki, a zwłaszcza Aleksandrów).

Aktualności dla studentów

    Oficjalna strona internetowa Pracowni Dydaktyki i Technologii Informacyjnej (Instytutu Historii) Uniwersytetu Łódzkiego dostępna jest pod adresem: https://www.uni.lodz.pl.

    We wrześniu zapraszam na konsultacje w środy, godz. 14-16 (Instytut Historii UŁ, pokój 35). Kontakt e-mail: tomhislodz@gmail.com.

    Materiały do zajęć dla studentów historii znajdziecie na tej podstronie oraz w dziale warsztat historyka mojej witryny. Umieściłem na stronie internetowej sylabusy prowadzonych przeze mnie zajęć dydaktycznych, m.in. do przedmiotu: technologie informacyjne (dla I roku historii). Zachęcam także do wykorzystywania przy porządkowaniu zbieranych przez siebie materiałów bibliograficznych baz danych mojego pomysłu: fiszka (format Microsoft Access) oraz bibliografia (opracowana przy pomocy programu Libre Office Base).

    Zapraszam do odwiedzenia podstrony pt. technologie informacyjne, gdzie znajdziecie rozmaite wskazówki i materiały oraz zestaw linków do wartościowych stron www, blogów i internetowych baz danych, aplikacji przydatnych w samodzielnych poszukiwaniach bibliograficznych lub prezentujących  ciekawe programy i narzędzia. Strona będzie dalej rozbudowywana. Tutaj znajdziecie konspekt tych zajęć z propozycjami lektur.

    Pobierz sylabus (plan zajęć i spis lektur) do nowego przedmiotu pt. Kartografia historyczna i wojskowa dla studentów I roku kierunku wojskoznawstwo UŁ oraz do przedmiotów pt. Epigrafika, paleografia i heraldyka dla studentów I roku historii sztuki UŁ i Elementy paleografii, dyplomatyki i heraldyki dla studentów I roku okcydentalistyki.

Łęczyccy współrodowcy Oporowskich

     Z radością informuję o ukazaniu się drukiem książki, której jestem współautorem (obok prof. Tadeusza Nowaka). Monografia ta pt. Łęczyccy współrodowcy Oporowskich herbu Sulima do początku XVI wieku, stanowi drugi etap realizacji pomysłu zaprezentowania rodzin szlacheckich herbu Sulima na obszarze ziemi łęczyckiej w średniowieczu. Stanowi ona uzupełnienie monografii mojego autorstwa pt. Oporowscy herbu Sulima. Kariera rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce (2014). Charakteryzuje osoby należące do 5 rodzin średnio- i drobnoszlacheckich, piszących się z łęczyckich wsi: Oporówka i Woli Oporowskiej, Krzyżanowa, Sławoszewa i Dalikowa, Dobrej oraz Różyc Sulimowych i Trojanowych, w formie szczegółowych biogramów. Na ich przykładzie dowiadujemy się o sytuacji majątkowej, polityce matrymonialnej i przyczynach pauperyzacji niektórych rodzin szlacheckich. Przedstawienie kontaktów członków tych 5 rodzin z Oporowskimi i między sobą pozwoliło autorom na ukazanie zjawisk protekcji i współpracy oraz poszerzyło wiedzę na temat funkcjonowania zasady solidarności rodowej szlachty w Polsce późnośredniowiecznej. Monografia dostarcza bogatego materiału porównawczego do dalszych badań nad społeczeństwem szlacheckim tego okresu. Ważnymi częściami publikacji są tablice genealogiczne oraz rozbudowany indeks. Książka ta powinna zainteresować zwłaszcza genealogów, mediewistów i regionalistów. Jest ona już do nabycia w księgarni internetowej Wydawnictwa UŁ. Bardzo dziękujemy pani prof. Alicji Szymczakowej za recenzję naszej książki i cenne uwagi, panu Dziekanowi prof. Maciejowi Kokoszko za sfinansowanie tej publikacji oraz Wydawnictwu Uniwersytetu Łódzkiego za realizację jej wydania. Z przyjemnością informuję, że nasza monografia otrzymała 15 grudnia 2017 roku II nagrodę "Studów Źródłoznawczych" im. Profesora Stefana Krzysztofa Kuczyńskiego.

     W dalszych planach wydawniczych mamy kolejną część monografii Sulimów łęczyckich pod roboczym tytułem: Z jednego pnia z Oporowskimi, poświęcona tym liniom potomków wojewody łęczyckiego Mikołaja z Oporowa, które przeniosły się do innych dzielnic, np. Służewskim, Miłońskim - Grocholskim, Goślubskim - Sempelborskim i Chodowskim (a nie brakowało wśród nich wybitnych postaci). Mamy nadzieję, że ostatnia część tej "trylogii genealogicznej" ukaże się drukiem w ciągu kilku najbliższych lat.

Aleksandrów Wczoraj i Dziś

     We wrześniu 2016 roku ukazał się drukiem najnowszy, 34 rocznik Towarzystwa Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego pt. Aleksandrów wczoraj i dziś (AWiD). Podtytuł tego tomu brzmi: Opowieści chasydów. Periodyk ten ukazuje się drukiem już od 1983 roku, początkowo jako skromna, czarno-biała jednodniówka wydawana na Dni Aleksandrowa, a następnie już jako regularny rocznik, coraz poważniejszy i obszerniejszy (ostatni tom liczy aż 227 stron!), z wartościowymi artykułami, materiałami wspomnieniowymi oraz ciekawymi galeriami archiwalnych zdjęć i map. Tematyka periodyku "Aleksandrów wczoraj i dziś" koncentruje się wokół dziejów miasta Aleksandrowa i okolicznych wsi, historycznych losów aleksandrowian i ich rodzin, ale także współczesnej działalności różnych instytucji i stowarzyszeń na tym terenie. Funkcje Redaktora AWiD pełnili przez lata zasłużeni aleksandrowscy nauczyciele i regionaliści - śp. Józef Pierlejewski oraz śp. Zenon Kozanecki. Autorem projektu typograficznego aleksandrowskiego periodyku, odpowiedzialnym za jego, coraz atrakcyjniejszą formę edytorską, i nowym redaktorem jest p. Andrzej Laszak. Ja również od lat współpracuję z redakcją tego lokalnego periodyku, na którego łamach zadebiutowałem jako autor w 1998 roku. Drukowane tomy AWiD można kupić na stoisku TPA podczas różnych festynów miejskich w Aleksandrowie a potem w Bibliotece Miejskiej im. J. Machulskiego, trafiają także do wszystkich aleksandrowskich szkół, największych łódzkich bibliotek i zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie. Na poniższej stronie (http://muzeumaleksandrow.edu.pl) znajdą Państwo tekst ostatnich 10 numerów tego periodyku z lat 2006-2016 w formacie PDF, razem z wkładkami kartograficznymi, oraz spisy treści poprzednich numerów z lat 1998-2005. Roczniki poprzednie docelowo mają zostać zeskanowane i udostępnione na wspomnianej stronie internetowej. Artykuły historyczne mojego autorstwa, publikowane od lat na łamach AWiD, są także dostępne na stronie: http://muzeumaleksandrow.edu.pl. Osoby zainteresowane kupnem AWiD odsyłam do Prezesa Zarządu TPA - Leszka Pierlejewskiego zaś autorów proszę o wysyłanie tekstów artykułów na adres redakcji: awid.redakcja@gmail.com.

Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego

     Zapraszam do odwiedzenia stron Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego. Znajdziecie tam m.in. obszerne fragmenty mojej ostatniej książki o rodzinie Oporowskich herbu Sulima w XIV-XVI wieku oraz kilka artykułów opublikowanych m.in. w "Roczniku Łódzkim". Oto bezpośrednie linki do nich:

- W kwestii pochodzenia Sulimów łęczyckich (2008)
- Koligacje małżeńskie Oporowskich w XV i w pierwszej połowie XVI w. (2013)
- Oporowscy herbu Sulima. Kariera rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce (2014)
- Orły na sztandarach w zbiorach Muzeum Oświaty Ziemi Łódzkiej (2014)
- Z Orłem Białym poprzez wieki. Z dziejów polskiej symboliki państwowej (popular. 2013)

     Życzę przyjemnej lektury!

Pożegnanie aleksandrowskiego regionalisty

     Pożegnaliśmy dziś p. Zenona Kozaneckiego, emerytowanego nauczyciela i wieloletniego dyrektora Zespołu Szkół Zawodowych w Aleksandrowie, działacza społecznego, harcerskiego, żywą skarbnicę wiedzy o historii naszego rodzinnego miasta i zawiłych losach jego mieszkańców, jednego z głównych pomysłodawców i twórców Towarzystwa Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego, wieloletniego redaktora rocznika TPA pt. "Aleksandrów wczoraj i dziś". Będzie nam Go bardzo brakowało! To kolejna strata po tragicznym wypadku samochodowym 18 września 2013 roku, w którym zginął p. Andrzej Benedykt Kuropatwa, wspaniały aleksandrowski popularyzator historii i przewodnik turystyczny z powołania.

     Dla przypomnienia tej wspaniałej postaci - publikuję na stronie odnaleziony wywiad sprzed lat, przeprowadzony przez uczniów Szkoły Podstawowej nr 4 w Aleksandrowie wiosną 2003 roku: Aleksandrów, jaki pamiętam.

Oporowscy i nagroda im. A. Heymowskiego

     Niedawno z zaskoczeniem i ogromną radością znalazłem w skrzynce taką oto wiadomość: Szanowny Panie Doktorze! Z wielką satysfakcją pragnę Pana Doktora poinformować, i jednocześnie pogratulować, iż Jury Nagrody im. Adama Heymowskiego postanowiło przyznać Panu Nagrodę im. Adama Heymowskiego przyznawaną przez Polskie Towarzystwo Heraldyczne za wybitne osiągnięcia na polu heraldyki i genealogii za Pańską książkę pt. Oporowscy herbu Sulima. Kariera rodziny możnowładczej w późnośredniowiecznej Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013, ss. 321. Raz jeszcze gratuluję i zapraszam na wręczenie Nagrody [...] podczas uroczystego zebrania Polsiego Towarzystwa Heraldycznego. z poważaniem dr hab. Sławomir Górzyński, prof. nadzw. UO, Prezes Polskiego Towarzystwa Heraldycznego. 6 marca 2015 roku w Warszawie miało miejsce uroczyste wręczenie nagrody. Jeszcze raz dziękuję wszystkim osobom które pomogły mi napisać i wydać tę książkę oraz Jury konkursowemu za jej dostrzeżenie i docenienie.

Ukazała się drukiem moja nowa monografia

     Rodzina Oporowskich herbu Sulima była jedną z najważniejszych familii możnowładczych działających na obszarze tzw. szerokiej Wielkopolski w późnym średniowieczu. Z jej szeregów rekrutowało się m.in.: dwóch szefów kancelarii królewskiej Jagiellonów – podkanclerzy Władysław z Oporowa oraz Andrzej (jego bratanek), dwaj biskupi, w tym prymas Polski, liczni zasiadający w radzie królewskiej wojewodowie i kasztelanowie, posłowie ziemscy oraz prałaci i kanonicy kapituł katedralnych. Oporowscy zaliczali się w XV stuleciu stale do stronnictwa dworskiego oraz często angażowali w różne akcje polityczne królów z dynastii Jagiellonów, zwłaszcza Władysława Jagiełły i Kazimierza Jagiellończyka. O dziejach tej wybitnej łęczyckiej rodziny szlacheckiej, jej pochodzeniu, powiązaniach rodzinnych, aktywności politycznej oraz materialnych podstawach działalności publicznej przeczytacie w mojej książce, która niedawno ukazała się drukiem w Wydawnictwie Uniwersytetu Łódzkiego. Książka jest już do nabycia w księgarni internetowej wydawnictwa. Zob. fragment książki, spis treści i tablice genealogiczne. We wrześniu planuję prelekcje na temat rodziny Oporowskich połączone z promocją książki w bibliotekach w Aleksandrowie oraz Kutnie, a być może także gdzie indziej. Szczegóły po wakacjach.

     Serdecznie dziękuję wszystkim osobom, bez których pomocy książka w tej formie z pewnością by nie powstała: prof. Alicji Szymczakowej, promotorowi mojej rozprawy doktorskiej, recenzentom:  prof. Tadeuszowi Nowakowi i prof. Tomaszowi Jurkowi oraz prof. Sobiesławowi Szybkowskiemu, który podjął się napisania recenzji wydawniczej monografii. Pragnę także podziękować prof. Krzysztofowi T. Witczakowi, redaktorowi serii wydawniczej „Bibliotheca Thomasoviensis”, za pomoc w wydaniu drukiem tej monografii oraz p. Annie Majewskiej-Rau, dyrektor Muzeum - Zamku w Oporowie za udostępnienie zdjęć zamku Oporowskich, wykorzystanych w szacie ilustracyjnej książki.

Aleksandrów Łódzki w epoce PRL

     Zapraszam do obejrzenia nastrojowej galerii czarno-białych zdjęć prezentujących moje rodzinne miasteczko - Aleksandrów Łódzki i jego ówczesnych mieszkańców w czasach, gdy nie było mnie jeszcze na świecie, w okresie rządów w Polsce Towarzysza Wiesława (Władysława Gomułki). Autorem wszystkich zdjęć jest pan Witold Bryszewski, wtedy uczeń pierwszego (i jedynego) Liceum Ogólnokształcącego w Aleksandrowie im. Mikołaja Kopernika, tego samego które i ja ukończyłem kilka dekad później. Pan Witold nadal chętnie wraca pamięcią do tych miejsc i czasów, choć od wielu lat mieszka i pracuje prawie na drugim końcu świata - w Republice Południowej Afryki. Pozdrawiam z Łodzi i dziękuję za zgodę na publikację tych zdjęć. Ich reprodukcje z pewnością będą ozdobą powstającej w Szkole Podstawowej nr 4 izby muzealnej. Oto wspomniana galeria starych zdjęć, wybrałem ich... 40 i cztery. Podpisy uzupełnię niebawem, gdy rozpoznam wszystkie miejsca.

     Więcej podobnych zdjęć znajdziecie na facebookowym profilu: Aleksandrów Łódzki Dawniej.

Osadnictwo niemieckie w okolicach Łodzi

     Wszystkich regionalistów zapraszam do lektury interesującej książki autorstwa dr Krzysztofa Pawła Woźniaka pt. Niemieckie osadnictwo wiejskie między Prosną a Pilicą i Wisłą od lat 70. XVIII wieku do 1866 roku. Proces i jego interpretacje, która właśnie ukazała się w Wydawnictwie Uniwersytetu Łódzkiego. Zachęcam także do odwiedzenia strony internetowej oraz bloga autora książki, który w ten sposób prezentuje swoje najnowsze dzieło: Winorośl dopiero po 35 latach daje grona, z których może powstać bardzo dobre wino. W mojej "winnicy" trwa to nieco tylko krócej, a w "winie" są wszystkie smaki: czereśniowa słodycz zwycięstw, gencjanowa gorycz porażek... W smaku tego "wina" nie ma nic oczywistego. Jak w dobrym winie, jak w życiu. Oto fragment recenzji wspomnianej książki autorstwa prof. dr hab. Wiesława Cabana: To pierwsza w polskiej historiografii tak rozległa panorama napływu i obecności niemieckich chłopów w Polsce środkowej. Historia blisko stu lat poszukiwań lepszych warunków życia oraz wysiłków właścicieli ziemskich i władz, by stworzyć je przybyszom. W tle pasjonujący spór polskich i niemieckich historyków o uznanie zasług cywilizacyjnych osadników. Książka wzbogacona nieznanym dotychczas materiałem kartograficznym. Wspomniana książka dr K. P. Woźniaka jest już do nabycia w księgarni internetowej Wydawnictwa UŁ. Zobacz jej spis treści. Sporo niemieckich kolonii wiejskich powstało na przełomie XVIII i XIX wieku w okolicach Aleksandrowa Łódzkiego (m.in. Ruda Bugaj, Wierzbno, Brużyczka, Adamów i Rąbień). Książkę tę polecam tym bardziej, że brałem udział w jej opracowaniu redakcyjnym, składzie komputerowym i doborze ilustracji.

Histmag.org

      Zadebiutowałem właśnie na łamach, czy raczej stronach, z pewnością dobrze  Państwu znanego, poczytnego, internetowego portalu historycznego Histmag.org. Histmag to najdłużej istniejący serwis poświęcony szeroko rozumianej historii w Polsce, założony 1 października 2001 roku, czytany obecnie przez ponad 100 000 osób miesięcznie. W lipcu i sierpniu 2013 roku ukazał się tu mój obszerny, popularnonaukowy, bogato ilustrowany artykuł poświęcony genezie, historycznym przemianom i symbolice polskiego herbu państwowego Orzeł Biały pt. Z Orłem Białym poprzez wieki. Artykuł ten został umieszczony na stronach Histmag.org aż w 5 odcinkach. Dziękuję Redakcji serwisu, a zwłaszcza Panu Redaktorowi Romanowi Sidorskiemu za możliwość publikacji a czytelnikom za wszystkie uwagi i komentarze na temat treści artykułu.

• Część 1: Symbolika orła w starożytności i średniowieczu.
• Część 2: Orły piastowskie.
• Część 3: W epoce Jagiellonów i królów elekcyjnych.
• Część 4: Spory o orła i koronę w XIX i pocz. XX wieku.
• Część 5: Symbolika państwowa PRL i III RP.

Studenckie Koło Naukowe Historyków UŁ

      Z radością informuję, że zostałem opiekunem Studenckiego Koła Naukowego Historyków działającego w Instytucie Historii UŁ. Dziękuję za okazane mi zaufanie i mam nadzieję na sympatyczną i owocną współpracę z naszą studencką elitą. Strona internetowa Koła została już odbudowana pod starym adresem: sknh.uni.lodz.pl. Znajdziecie tam Państwo m.in.: skład Zarządu Koła wraz z kontaktami e-mail, rys historyczny, sprawozdanie z jego działalności w ostatnich latach, informacje organizacyjne i programy aktualnych konferencji naukowych organizowanych przez Koło, pełen tekst najnowszych (i starszych) numerów miesięcznika KIH-a (Kurier Instytutu Historii UŁ), pismo Mediewista (wydawane przez Studenckie Koło Naukowe Mediewistów UŁ), galerie zdjęć oraz inne materiały prezentujące działalność Koła.

     Nie kryję, że przy tej okazji przypomniała mi się własna działalność w kole naukowym przed laty, w okresie studiów (1996-1998). To były czasy! Pozdrawiam dawne koleżanki i kolegów z SKNH, a zwłaszcza Agnieszkę Dusinkiewicz, Marcina Wolniewicza i Agnieszkę Kisztelińską oraz ówczesnego opiekuna naukowego Koła - dr Krzysztofa Woźniaka. Zachęcam do lektury zapomnianej gazetki studenckiej z tamtych lat pt. GUŁA, dostępnej na stronie SKNH.

Złoty Ekslibris dla nowej monografii Kutna

     Z przyjemnością informuję, że wydana w zeszłym roku dwutomowa monografia historyczna pt. Kutno poprzez wieki, pod red. prof. Jana Szymczaka, została uhonorowana prestiżową nagrodą - Złotym Ekslibrisem Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi w kategorii Najlepsza książka o Ziemi Łódzkiej za 2011 rok. Uroczyste wręczenie pamiątkowej statuetki oraz dyplomów miało miejsce 16 kwietnia 2012 roku w siedzibie wspomnianej Biblioteki. Gratuluję wydawcom (władze samorządowe Kutna, Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Kutnie i Oddział Łódzki PTH), zespołowi redakcyjnemu i wszystkim autorom. Czuję się osobiście uhonorowany tym wyróżnieniem jako autor opracowania graficznego i typograficznego tej wartościowej monografii. Zachęcam do przeczytania (i obejrzenia) wspomnianej książki nie tylko kutnian i nie tylko zawodowych historyków. Oba tomy (cezurą graniczną tomu 1 jest 1 września 1939 roku, a ostatnie wydarzenia opisane w tomie 2 miały miejsce w grudniu 2010 roku) zawierają łącznie: 1508 stron tekstu, 1167 ilustracji (często kolorowych), 58 map i planów (w tym kilka cennych, całostronicowych, archiwalnych planów miasta z XIX-XX wieku), 40 tabel, 25 wykresów, 9 tablic genealogicznych itp. Książka została wydana w twardej oprawie, na porządnym kredowym papierze, bardzo udany jest też projekt graficzny obu okładek. Zachęcam do jej nabycia u wydawcy (cena 99 zł za oba tomy). Dziękuję za współpracę przy opracowaniu graficznym tej książki Panu Redaktorowi - prof. Janowi Szymczakowi, sekretarzowi naukowemu Redakcji - dr Annie Kowalskiej-Pietrzak, Panu Dyrektorowi Bogdanowi Danelskiemu oraz szczególnie niezastąpionemu Andrzejowi Olewnikowi. Dla zainteresowanych podaję spis treści najnowszej monografii Kutna.

     26 listopada 2013 zmarł Pan Bogdan Danelski z Kutna, z którym współpracowałem przy opracowaniu graficznym monografii historycznej tego miasta. Był wieloletnim dyrektorem tamtejszej Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej, Prezesem Społecznej Fundacji Miasta Kutna, zasłużonym społecznikiem, popularyzatorem historii regionalnej, animatorem kultury, zacnym i prawym człowiekiem. To bardzo smutna wiadomość, żal gdy odchodzą tak dobrzy i wartościowi ludzie!

Strony internetowe łódzkich periodyków historycznych

     Zapraszam do odwiedzenia niedawno uruchomionych stron internetowych trzech łódzkich periodyków historycznych: "Rocznika Łódzkiego" (roczniklodzki.uni.lodz.pl), "Przeglądu Nauk Historycznych" (przeglad.uni.lodz.pl) oraz "Acta Universitatis Lodziensis". Folia historica (aul.uni.lodz.pl). Na stronach znajdziecie: informacje o historii wspomnianych czasopism, o ich redakcji, instrukcje wydawnicze dla autorów, kontakt z redakcją, spisy treści kilku - kilkunastu ostatnich tomów w językach polskim, angielskim, rosyjskim i innych, anglojęzyczne streszczenia ważniejszych artykułów, a nawet wybrane artykuły w całości, w wersji do pobrania (PDF). To kolejne strony mojego pomysłu, mam nadzieję że się Państwu spodobają. Przy opracowaniu stron PNH i  AUL FH bardzo pomogła mi dr Małgorzata Karkocha.

Kalendarz Senatu RP na 2012 rok

     Z przyjemnością informuję, że Kancelaria Senatu Rzeczpospolitej Polskiej postanowiła wydać w tym roku (2012) kalendarz ścienny z planszami o tematyce heraldycznej. Tytuł kalendarza brzmi: "Orzeł Zygmunta Starego - znak Senatu Rzeczypospolitej Polskiej". Autorką koncepcji kalendarza, wyboru obiektów i projektu graficznego jest Monika Łączyńska. Na 12 planszach kalendarza znajdziemy różne wersje XVI-wiecznego Orła Zygmuntowskiego w stylizacji renesansowej, z nieodłącznym królewskim inicjałem (S = Sigismundus) przeplecionym przez tułów i skrzydła królewskiego ptaka. Wizerunki te pochodzą ze zdobionych miniaturami dokumentów fundacyjnych, starodruków, pamiątkowych medali i wawelskich arrasów. Orzeł ten, kojarzony ze świetnością Rzeczpospolitej Złotego Wieku, był także chętnie wykorzystywany później, np. podczas manifestacji patriotycznych w XIX wieku, na polskich banknotach markowych w 1917 roku, a nawet na znaczkach pocztowych podziemnej "Solidarności" w okresie stanu wojennego. W 1990 roku orzeł wzorowany na godle z czasów Zygmunta I Starego stał się częścią oficjalnego logo izby wyższej polskiego parlamentu, zaprojektowanego przez Monikę Piwowarską-Kalisz (S = Senat RP). Ostatnia plansza wspomnianego kalendarza zawiera komentarz historyczno-heraldyczny mojego autorstwa pt. Kilka uwag na marginesie dziejów Orła Białego, w którym tytułowego Orła Zygmunta I prezentuję na szerszym tle dziejów polskiej heraldyki państwowej od X do XX wieku.

Stare mapy okolic Łodzi

     Zapraszam do obejrzenia galerii starych map prezentujących okolice Łodzi, a zwłaszcza pobliskiego Aleksandrowa, na przestrzeni wieków - od końca XVI stulecia do okresu II wojny światowej. Są wśród nich zarówno topograficzne mapy wojskowe w skali 1:25 000 - 1:126 000, jak i wycinki map Polski, Rosji, Niemiec, Europy Środkowej... w znacznie mniejszej skali. Prezentowane na stronie mapy pochodzą ze zbiorów kartograficznych Biblioteki Uniwersytetu Łódzkiego ( BUŁ ) oraz z zasobów internetowego Archiwum Map Wojskowego Instytutu Geograficznego ( mapywig.org ). Publikuję je za zgodą Dyrekcji Biblioteki oraz administratora wymienionego serwisu internetowego. Uzyskałem także zgodę Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie ( AGAD ) na włączenie do mojej galerii fragmentu bardzo ciekawej mapy - tzw. Mapy szczególnej województwa łęczyckiego z 1793 r. autorstwa Karola de Perthées - nadwornego kartografa ostatniego króla Polski. Bardzo dziękuję za pomoc w doborze i opisie map P. Dorocie Bartnik, kierującej Oddziałem Zbiorów Specjalnych BUŁ oraz P. Markowi Zielińskiemu - twórcy Archiwum Map WIG. Oto wspomniana galeria starych map.

Galeria Aleksandrów Łódzki

     Dla aleksandrowian, byłych aleksandrowian i nie tylko - galeria współczesnych zdjęć prezentujących najważniejsze zabytki, cmentarze, pomniki itp. w moim rodzinnym mieście. Autorzy prezentowanych na stronie fotografii to: Beata Szperlik, Gabriela Barańska, Kinga Machnikowska i Daniel Płóciennik. Dziękuję za zgodę na publikację tych zdjęć. W przyszłości planuję dalszą rozbudowę poniższej galerii oraz stworzenie odrębnej - prezentującej pocztówki i zdjęcia archiwalne Aleksandrowa. Zapraszam do obejrzenia galerii zdjęć. Niebawem opublikuję na tej stronie dużą galerię archiwalnych zdjęć Aleksandrowa Łódzkiego z lat PRL (1966-1968), których autorem jest p. Witold Bryszewski, od lat mieszkający na stałe w RPA. Za zgodę na ich publikację bardzo dziękuję!

Spacer śladami historii Łodzi

     29 kwietnia 2010 roku wraz z grupą studentów I roku historii UŁ (regionalistów) wybraliśmy się na spacer po Łodzi z przewodnikiem - panią Izabelą Kaczanowską. Wycieczka ta miała nawiązywać do tematyki zajęć z geografii historycznej. Podczas kilkugodzinnej wędrówki przypomnieliśmy sobie lokalizację średniowiecznej wsi oraz miasta Łodzi (pierwotnie Łodzia), odwiedziliśmy Plac Wolności (czyli dawny Rynek Nowego Miasta). Następnie trasa spaceru wiodła ulicą Piotrkowską (tu znajdowały się XIX-wieczne osady Nowe Miasto oraz Łódka), do archikatedry łódzkiej i Posiadeł Wodno-Fabrycznych nad Jasienią. Po krótkim odpoczynku przy najstarszym obiekcie przemysłowej Łodzi - Bielniku Kopischa, udaliśmy się ulicą Tymienieckiego (dawną Emilii) aż na Księży Młyn, podziwiając po drodze pozostałości dawnego imperium bawełnianego Karola Wilhelma Scheiblera - jego monumentalne tkalnie i przędzalnie, bocznicę kolejową, straż pożarną, osiedle robotnicze na Księżym Młynie, przyfabryczną szkołę. Zobaczyliśmy także dom i wille rodziny Grohmanów przy ulicy Tylnej oraz monumentalne wejście do ich fabryki - słynne Beczki Grohmanowskie przy ulicy Targowej. Po przejściu Parku Źródliska (Kwela), wędrówkę zakończyliśmy pod pałacem Scheiblera przy Placu Zwycięstwa (dawnym Wodnym Rynku). Mam nadzieję, że zwiedzanie się udało i nie będzie to ostatnia taka wycieczka... Zapraszam do obejrzenia galerii zdjęć.

Zabytki Regionu Łódzkiego

     Chciałbym publikować sukcesywnie na tej stronie zestawy fotografii prezentujących najcenniejsze zabytki Regionu Łódzkiego: romańskie, gotyckie i barokowe kościoły i klasztory, gotyckie zamki, pozostałości bram i murów miejskich, renesansowe i barokowe pałace, najciekawsze obiekty przemysłowe, klasycystyczne, secesyjne i eklektyczne ratusze, kamienice oraz rezydencje fabrykanckie... Na początek - zestaw zdjęć prezentujących romański klasztor cystersów w Sulejowie - Podklasztorzu oraz kościół św. Idziego w Inowłodzu (stan z 2008 roku). Chętnie opublikuję tu kolejne zdjęcia, nadesłane przez Państwa. Zapraszam do obejrzenia galerii zdjęć.

Fiszka na płycie CD

     Zobaczcie jak działa aplikacja programu Microsoft Access mojego pomysłu pt. Fiszka dla historyka wersja 1.0 - pobierz. Z przyjemnością informuję, że została ona niedawno opublikowana na płycie CD dołączonej do czasopisma "Meritum. Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny", nr 4  ( 11 ), 2008. Temat tego numeru to Wolne i darmowe oprogramowanie w edukacji. Wydawcami kwartalnika "Meritum" są: Mazowieckie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli oraz Ośrodek Edukacji Informatycznej i Zastosowań Komputerów w Warszawie. A może ktoś z Was pomoże mi udoskonalić ten projekt i opracować Fiszkę w wersji 2.0 ?

Najstarszy nagrobek w Aleksandrowie odbudowany

     Towarzystwo Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego wystąpiło w 2008 roku z inicjatywą odrestaurowania zrujnowanego, najstarszego grobowca na aleksandrowskim cmentarzu chrześcijańskim. Surowa, masywna bryła grobowca, murowana z otynkowanych cegieł, znajduje się dziś tuż przy siatce oddzielającej ewangelicką i katolicką część cmentarza. W grobie tym spoczywa jeden z "ojców miasta Aleksandrowa" - Fryderyk Jerzy Tuve (1759-1830) - pierwszy pastor gminy ewangelickiej w Rudzie i Aleksandrowie, budowniczy murowanego kościoła przy Rynku oraz wieloletni duchowy przewodnik miejscowych luteran, którzy w XIX wieku stanowili najliczniejszą grupę wyznaniową w tym miasteczku. Zostały wyemitowane specjalne cegiełki na ten cel o nominałach od 1 do 200 złotych. W szkołach aleksandrowskich udało się sprzedać cegiełki za łączną kwotę 1285 zł, co stanowi znaczną część pieniędzy potrzebnych na renowację nagrobka. Dziękuję za poparcie tej ważnej akcji dyrektorom szkół, uczniom i nauczycielom oraz studentom z koła naukowego. W szczególności chciałbym uhonorować tu Panie: Marzenę Wlazłowicz - Pietras, Grażynę Kwiatkowską, Annę Plucińską - Amribt, Agatę Tyburską i Karolinę Sikałę oraz Pana Adama Kasprzyka. W dniu 11 czerwca 2011 r. został uroczyście poświęcony nowy nagrobek pastora na aleksandrowskim cmentarzu ewangelickim, odbudowany na wzór oryginalnego. Koszty jego odbudowy oraz ekshumacji szczątków pastora Tuve do nowego grobu wzięła na siebie parafia ewangelicka, wsparta w tej akcji przez TPA. Przeczytaj biogram pastora Tuve i zobacz relację filmową z tej uroczystości na stronie gminy Aleksandrów Łódzki: http://aleksandrowlodzki.pl oraz fotogalerię na stronie TPA: http://tpa.uni.lodz.pl.     

Ciekawostka historyczna - Aleksandrów chasydzki

      Aleksandrów pod Łodzią jest niewielkim miasteczkiem, w którym żył Admor Jerachmiel Isruel Icchak Rebe, kontynuator jednego z największych ruchów chasydzkich na świecie, Aleksander chasiddim. Znajduje się tam dom, w którym żył, nauczał, przyjmował chasydów. Uliczki, którymi chodził, miejsce, które niegdyś było synagogą. Cmentarz, na którym spoczywają jego rodzice, jest także jego mogiłą. Tu pielgrzymuje Aleksander Rebe, po moc, siłę, modląc się, odmawiając psalmy zdobywa energię „korzeni” a wraz z nim jego chasydzi, zwolennicy jego nauk, jego postrzegania świata, jego komentarzy Tory... Takim komentarzem opatrzyli swój reportaż z sentymentalnej podróży do chasydzkiego Aleksandrowa Symcha Keller i Małgorzata Burzyńska - Keller. Wspomnieniom o niegdysiejszej świetności aleksandrowskiego dworu cadyków z rodziny Danzigerów towarzyszą fragmenty filmu rejestrującego niedawną wizytę ich duchowych spadkobierców w rodzinnym sztetł przodków oraz rozmowy z obecnymi mieszkańcami Aleksandrowa. Ten niezwykle interesujący film można znaleźć na stronach Telewizji Polskiej, wśród innych programów Redakcji Ekumenicznej, gorąco zachęcam do jego obejrzenia: http://www.tvp.pl/religia/. Zainteresowanych tą tematyką zachęcam także do przeczytania książki pt. "Spacerownik śladami Żydów Ziemi Łódzkiej" autorstwa Joanny Podolskiej: http://www.rotwl.pl, w którym sporo miejsca zajmuje Aleksandrów chasydzki. 

Ciekawostka historyczna - Aleksandrów w 1943

      W Internecie pojawił się interesujący dokument - krótki filmik prezentujący moje rodzinne miasto Aleksandrów Łódzki (wtedy Wirkheim Kreis Litzmannstadt) i niektórych jego mieszkańców w okresie okupacji hitlerowskiej. Film pochodzi z 1943 roku. Miał on oczywiście mocno propagandowy charakter - dowodził czysto niemieckiego charakteru miasteczka w tych latach. Nie widać na nim już miejscowych Żydów, wysiedlonych w grudniu 1939 r. do Generalnej Guberni a następnie wymordowanych, ani Polaków, wysiedlanych, dyskryminowanych, prześladowanych i zmuszanych do niewolniczej pracy dla swych niemieckich sąsiadów. Eksponowany jest wyłącznie kościół ewangelicki, a kościół katolicki - zamknięty i zamieniony na magazyn - na filmie nie istnieje. Nie widać też ruin spalonej we wrześniu 1939 r. synagogi na rogu ulic Warszawskiej i Piotrkowskiej, ani zniszczonego pomnika Tadeusza Kościuszki w centrum parku miejskiego. Dziwnie wyglądają uśmiechnięci policjanci niemieccy przez posterunkiem w magistracie... Ale mimo to, warto obejrzeć ten filmik, jako cenne historyczne świadectwo i wybrać się na wirtualną przejażdżkę zabytkowym tramwajem sprzed 70 lat. Materiał ten opublikował w sieci potomek aleksandrowskich fabrykantów - Tobias Greilich. Tu zobaczycie wspomniany film: http://www.youtube.com oraz więcej podobnych materiałów: http://www.heimat-bilder.de. Z tego samego mniej więcej czasu pochodzą zdjęcia - pocztówki z Aleksandrowa wykonane w łódzkim zakładzie fotograficznym Ostlandbild (J. Rode und Kiss), mieszczącym się w Łodzi (Litzmannstadt) przy ul. Piotrkowskiej (Adolf Hitler Strasse) 145: http://www.facebook.com.

Dawny Aleksandrów w Internecie

     Zapraszam do odwiedzenia oficjalnej strony internetowej Towarzystwa Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego. Na stronie m.in.: informacje o działalności Towarzystwa (np. akcjach cegiełkowych), jego władzach oraz historii, spisy treści periodyku "Aleksandrów wczoraj i dziś" z lat 1998-2010, zestaw archiwalnych zdjęć z teki redakcyjnej Pana Zenona Kozaneckiego, stare pocztówki, mapy i plany, kilka ciekawych artykułów poświęconych historii Aleksandrowa Łódzkiego... Stronę tę znajdziecie pod adresem: http://tpa.uni.lodz.pl.

    Więcej interesujących archiwalnych zdjęć i pocztówek z Aleksandrowa z różnych lat (od początku XX wieku do lat 90. minionego stulecia), linków do stron o tej tematyce itp. znajdziecie na specjalnym profilu Facebooka: Aleksandrów Łódzki Dawniej. Zachęcam do oglądania i publikowania na tym profilu materiałów ikonograficznych z prywatnych kolekcji i archiwów rodzinnych.

Partnerstwo na Rzecz Aleksandrowa

     Od zeszłego roku Aleksandrów przestał być pod względem kulturalnym sennym, podłódzkim  miasteczkiem. Ogromna w tym zasługa Elki Grochulskiej i Jej przyjaciół, czyli Partnerstwa na Rzecz Aleksandrowa Łódzkiego. Systematycznie odbywają się ciekawe koncerty, wystawy, spotkania kolekcjonerów, warsztaty, spektakle teatralne itp. Partnerstwo jest porozumieniem ludzi, organizacji i instytucji współpracujących dla urozmaicenia życia kulturalno-społecznego, mieszkańców Gminy Aleksandrów Łódzki. Jednocześnie wpływa na wzmocnienie i uatrakcyjnienie działań wszystkich pracujących dla pożytku naszej społeczności. Partnerstwo nie posiada charakteru instytucjonalnego, jest nieformalne, a uczestnictwo w nim dobrowolne. Nie ma też, charakteru politycznego, ani religijnego. Celem działań jest integracja, wspieranie, aktywizacja i współpraca wszystkich działających na rzecz regionu. Działalność Partnerstwa wspierają Biblioteka Miejska im. J. Machulskiego oraz władze miasta. Zapraszam nie tylko aleksandrowian! Więcej informacji na temat działań Partnerstwa, terminy najbliższych planowanych imprez i fotogalerie z tych już zakończonych znajdziecie na stronie: partnerstwonarzeczaleksandrowa.blogspot.com.

     Dziękuję Partnerstwu oraz Bibliotece Miejskiej w Aleksandrowie za możliwość zaprezentowania historii europejskiej i polskiej kartografii oraz dziejów polskiej symboliki państwowej w ramach otwartych prelekcji w bibliotece w marcu i maju 2013. 

Raper o historii Aleksandrowa

      Miłośników hip-hopu zachęcam do wysłuchania utworu Kamila Stobieckiego, znanego bardziej jako Stoper, o historii rodzinnego miasta Aleksandrowa Łódzkiego. Jak wspomina w wywiadzie udzielonym dla portalu ALemiasto.pl - Zawsze chciałem nagrać ten kawałek, ale musiałem do tego po prostu dorosnąć. Zainspirował mnie do tego Peja, który rapował o poznańskich bohaterach – powstańcach wielkopolskich. Gratuluję pomysłu! Niedawno powstał teledysk do tego utworu z wykorzystaniem materiałów archiwalnych. Stworzył go Włodzimierz Gadulski z Video HG Film. Kamil Stobiecki (Stoper) - to raper pochodzący z Aleksandrowa Łódzkiego. Swoją przygodę z muzyką rozpoczął w 2000 roku, po czym założył wspólnie z Psycholem i Wozakiem zespół o nazwie Unikat, współpracował z takimi artystami jak OSTR, Joteste... W 2011 roku ukazała się jego 6 płyta w tym trzecia solowa... Ostatnio Stoper i Saviol, dwaj raperzy z Aleksandrowa Łódzkiego, nagrali utwór na cześć zmarłego w marcu wybitnego piłkarza Włodzimierza Smolarka. Stoper - Aleksandrów Łódzki (mp3) oraz (teledysk).

Znajdź na stronie

Dzisiejsza rocznica